Genderbewust lesgeven: goed voor alle leerlingen

Bron: Klasse

In dit artikel van Klasse gaat het over genderneutraal onderwijs. Myriam Halimi werkt als vormings- en trajectbegeleider bij RoSa vzw, het kenniscentrum voor gender- en feminisme. Ze is doctor in de onderwijskunde en verbonden aan het multidisciplinair instituut lerarenopleiding en RHEA, het expertisecentrum gender, diversiteit en intersectionaliteit aan de Vrije Universiteit Brussel. Halimi vertelt in dit artikel wat de voordelen van genderneutraal onderwijs zijn en hoe wij, als toekomstige leerkrachten, kunnen inspelen op die vorm van onderwijs.

“Vanaf 3 jaar weten kinderen al welk gedrag van hen wordt verwacht. Ze observeren en imiteren, krijgen bevestiging of juist kritiek op wat ze doen. Zo wordt gender een self-fulfilling prophecy”, vertelt Myriam Halimi. “Kinderen worden van jongs af aan in een hokje geduwd. Jongens worden niet per se geboren met meer technische of wiskundige aanleg. Ze krijgen gewoon meer kansen om daarop te oefenen. Stereotypen hebben grote gevolgen: ze zorgen ervoor dat het brein anders evolueert.”

Hoe kunnen we dat veranderen?

Daarbij komen we uit op een artikel dat ik eerder schreef op deze blog. Eentje waaruit blijkt dat de kledingvoorschriften voor jongens en meisjes dringend aangepast moeten worden. Met het warme weer dragen meisjes vaak spaghettibandjes en korte rokjes. In het schoolreglement staat echter dat dat niet mag. Maar jongens mogen wel elke dag hun onderbroek laten zien?

Myriam Halimi: “Een genderbeleid of een diversiteitsbeleid waarin ook gender is opgenomen, is een belangrijke eerste stap. Je kan verschillende zaken op beleidsniveau doen. Screen bijvoorbeeld het schoolreglement, inschrijfformulieren, lesmateriaal … op genderstereotypen. Vaak staan daar zaken in die onbedoeld kwetsen of uitsluiten. Spaghettibandjes of rokjes boven de knie mogen niet, maar over tanktops en shorts staat niets vermeld. Waarom genderspecifieke regels? Met ‘schouders en bovenbenen bedekt voor alle leerlingen’ voelt niemand zich benadeeld of in een hokje geplaatst.”

Wat kan de leerkracht doen?

Als wij als leerkrachten laten zien dat het niet altijd op de stereotype manier hoeft te verlopen, zullen leerlingen dat ook inzien. Zorg er ook voor dat leerlingen van elk onderwerp kunnen proeven. Doe eens een hoekenwerk of zorg voor een doorschuifsysteem. Zo kan elke leerling alles porberen. Als je ze laat kiezen, kiezen ze vaker voor de vertrouwde optie.

Probeer ook altijd in de klas problemen op te lossen. Zie je dat twee jongeren ruziën? Betrek dan heel de klas erbij. Zo kunnen ze van elkaar leren. Ze komen erachter wat anderen vinden en vervolgens raken ze verlost van hun tunnelvisie.

2021

Ik vind dat dit artikel erg nuttig kan zijn voor leerkrachten secundair en lager. We leven ondertussen in 2021. Er moet een einde komen aan al die stereotypes. Waarom mogen jongens niet dansen? Waarom mogen meisjes niet voetballen? Ik denk dat daar geen goede redenen voor zijn. Ik vind dat leerlingen moeten kunnen doen wat ze graag doen. Of dat nu stereotype is of niet.